Nguyên nhân ung thư gan và cách phòng ngừa bệnh hiệu quả

Ung thư gan là bệnh ung thư ác tính có tỷ lệ mắc cao đứng thứ 3 trên thế giới (nam giới), thứ 5 ở phụ nữ và tỷ lệ này không ngừng gia tăng. Vậy đâu là nguyên nhân ung thư gan lại phổ biến ở nước ta và cách phòng ngừa bệnh hiệu quả được thực hiện như thế nào?

Các nguyên nhân ung thư gan hiện nay

Theo các bác sĩ, ung thư gan là bệnh rất khó phát hiện ở giai đoạn sớm và vẫn chưa xác định rõ được nguyên nhân ung thư gan chính xác. Tuy nhiên, có một vài yếu tố rủi ro làm tăng nguy cơ mắc K gan ở một người. Cụ thể như sau:

Các nguyên nhân ung thư gan chung

• Tuổi tác: theo thống kê của các bác sĩ, độ tuổi trung bình khởi phát ung thư gan là khoảng 40 tuổi ở nam giới và độ tuổi 50 ở phụ nữ. Tuy nhiên, ngày nay số lượng người trẻ tuổi mắc bệnh có xu hướng gia tăng.
• Giới tính: nam giới có nhiều khả năng bị ung thư gan hơn phụ nữ, theo tỷ lệ 2: 1.
• Béo phì: thừa cân, béo phì có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan hoặc các bệnh về gan khác. Bởi béo phì có thể gây ra tình trạng xơ gan, gan nhiễm mỡ không cồn, tăng sinh Insulin, IGF – 1 (Insulin Growth Factor-1) thúc đẩy sự phát triển của các tế bào ung thư và tác động lên các chất có khả năng phát triển thành tế bào bất thường.

Các nguyên nhân ung thư gan liên quan đến chế độ sinh hoạt

• Sử dụng nhiều rượu, bia: lạm dụng rượu hoặc thường xuyên uống rượu bia trong thời gian dài có thể dẫn đến những tổn thương gan không thể hồi phục và gia tăng nguy cơ mắc ung thư gan.
• Nguyên nhân ung thư gan do hút thuốc: sử dụng thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan. Bởi trong khói thuốc có chứa các chất gây nghiện và làm giảm khả năng vận chuyển oxy trong máu và gây ra các bệnh liên quan đến tim mạch.
• Steroid đồng hóa (kích thích tố nam): là chất thường được các vận động viên sử dụng để làm tăng sức mạnh và khối lượng cơ. Lạm dụng steroid (anabolic – androgenic steroid) trong thời gian dài có thể làm tăng nhẹ nguy cơ phát triển thành ung thư gan.
• Aflatoxin: đây là hoạt chất gây ung thư được tạo ra bởi một loại nấm mốc trong lúa mì, ngô, đậu nành, gạo và một số loại hạt. Hiện tượng nhiễm bẩn này xảy ra do bảo quản thực phẩm trong môi trường ẩm, nóng ấm và thường xảy ra ở các nước nhiệt đới và ấm hơn. Tiếp xúc laflatoxin trong thời gian dài cũng là yếu tố nguy cơ chính gây ung thư gan, đặc biệt là ở người bị nhiễm trùng viêm gan B, C.
• Nguyên nhân ung thư gan do tiếp xúc với asen tự nhiên thông qua nước uống (nhiễm bẩn ở một số giếng) cũng là một trong những nguyên nhân ung thư gan hoặc làm tăng nguy cơ phát triển một số bệnh về gan.
• Tiếp xúc với một số hóa chất khác như vinyl clorua (hóa chất được sử dụng để sản xuất một số chất dẻo) và thorium dioxide (hóa chất trước đây được sử dụng để kiểm tra X-quang) có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan.

Các yếu tố nguy cơ là nguyên nhân ung thư gan khác

• Xơ gan: là bệnh xảy ra khi các tế bào gan bị tổn thương và được thay thế bằng các mô sẹo. Những người bị xơ gan có nguy cơ ung thư gan cao hơn. Nguyên nhân gây ra xơ gan là do lạm dụng rượu, nhiễm trùng viêm gan B/C mãn tính, gan nhiễm mỡ không do rượu, một số loại bệnh chuyển hóa di truyền và bệnh tự miễn dịch.
• Khả năng miễn dịch thấp: đối tượng có hệ thống miễn dịch suy yếu như những người bị HIV hoặc AIDS có nguy cơ ung thư gan cao gấp 5 lần so với những người khỏe mạnh khác.
• Các bệnh chuyển hóa di truyền có thể gây xơ gan và tăng khả năng phát triển ung thư gan như hemochromatosis di truyền (rối loạn quá tải sắt dự trữ sắt trong gan), tyrosinemia (nồng độ axit amin tyrosine tăng cao), thiếu alpha-1-antitrypsin, porphyria cutanea tarda (thiếu hụt tổng hợp heme), glycogen bệnh tích trữ, và bệnh Wilson (nồng độ đồng trong gan tăng cao). Đây đều là những bệnh hiếm gặp nhưng có thể làm tổn thương gan và gia tăng nguy cơ mắc ung thư gan của một người.
• Bệnh tiểu đường type 2 có thể gây ra các vấn đề về gan, trong đó có ung thư gan. Bởi bệnh này khiến Insulin trong máu và các chất gây viêm tăng lên quá cao, từ đó tạo điều kiện cho ung thư gan hình thành và phát triển.

Ai có nguy cơ mắc ung thư gan?

Bên cạnh các nguyên nhân ung thư gan trên thì nguy cơ mắc bệnh của một người còn đến từ những yếu tố khác. Dưới đây là những đối tượng có khả năng cao mắc ung thư gan trong tương lai:

• Người cao tuổi trên 60 tuổi.
• Nam giới có nguy cơ mắc K gan cao hơn so với phụ nữ.
• Những người có tiền sử từng mắc các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan, sỏi mật, tiểu đường, ký sinh trùng trong gan (sán lá gan) có nguy cơ mắc ung thư gan cao.
• Nguyên nhân ung thư gan có liên quan đến yếu tố di truyền, do đó nếu trong gia đình có anh chị em ruột hoặc cha mẹ bị ung thư gan, bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người khác.
• Ung thư gan thứ phát (di căn) do các tế bào ung thư ở vị trí khác trong cơ thể lây lan đến gan.

Cách phòng ngừa ung thư gan

Theo các bác sĩ, không phải lúc nào bệnh ung thư gan cũng có thể ngăn ngừa triệt để được. Tuy nhiên, bạn có thể thực hiện các biện pháp dưới đây để ngăn chặn sự phát triển cũng như điều kiện nguy cơ dẫn đến ung thư gan:

Tiêm vắc xin viêm phòng viêm gan B

Tiêm vắc xin viêm gan B có thể giúp làm giảm nguy cơ mắc căn bệnh này. Hầu như ai cũng có thể tiêm phòng vắc-xin này như người lớn tuổi, đối tượng có hệ miễn dịch bị tổn thương hoặc trẻ sơ sinh. Việc tiêm phòng này gồm 3 mũi và thực hiện khoảng thời gian là 6 tháng.

Thực hiện phương pháp giúp phòng tránh viêm gan C

Viêm gan C là nguyên nhân ung thư gan cao ở một người. Tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có thuốc chủng ngừa viêm gan C, vì vậy mà bạn nên thực hiện những điều sau để làm giảm nguy cơ nhiễm trùng:

• Sử dụng các phương pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục bằng cách dùng bao cao su. Trừ khi bạn có thể chắc chắn được rằng đối tác của mình không bị nhiễm HBV, HCV hoặc bất kỳ bệnh lây nhiễm qua đường tình dục nào khác.
• Không sử dụng ma túy bất hợp pháp bằng cách tiêm chích heroin hoặc cocaine để làm giảm nguy cơ nhiễm HCV.
  Không dùng chung kim tiêm với người khác, không sử dụng thuốc tiêm tĩnh mạch (IV), nhưng nếu buộc phải dùng, hãy sử dụng kim tiêm sạch và đảm bảo vô trùng.
• Thận trọng khi đi xăm hình và xỏ khuyên: bạn nên tìm đến các cửa hàng an toàn, sạch sẽ khi xỏ khuyên hoặc xăm hình bởi kim tiêm không được khử trùng đúng cách có thể làm lây lan vi-rút viêm gan C.

Giảm nguy cơ xơ gan

Uống rượu bia có chừng mực giúp ngăn ngừa các tổn thương gan. Phụ nữ không nên uống nhiều hơn một ly rượu mỗi ngày và nam giới không nên uống nhiều hơn hai ly mỗi ngày.

Duy trì cân nặng hợp lý bằng cách tập thể dục mỗi ngày khoảng 30. Bên cạnh đó, cần xây dựng một chế độ ăn uống đảm bảo, có sự kết hợp của protein nạc, ngũ cốc nguyên hạt và rau hoặc trái cây. Nếu bạn cần giảm cân, hãy giảm lượng calo nạp vào cơ thể mỗi ngày và tăng cường lượng bài tập thể dục.

Hy vọng bài viết trên đã giải đáp cho bạn thắc mắc về nguyên nhân ung thư gan cũng như cách phòng ngừa bệnh hiệu quả. Các dấu hiệu ung thư gan thường rất khó để nhận biết, vì vậy bạn nên chủ động tiêm phòng viêm gan và thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện bệnh sớm và có phương pháp điều trị thích hợp.

TIẾN SĨ, LƯƠNG Y QUỐC GIA NGÔ ĐỨC VƯỢNG

• Tiến sĩ, Lương y quốc gia Ngô Đức Vượng
• Nguyên Giảng viên Đại học Đà Lạt, Đại học Quốc gia Hà Nội.
• Là một nhà khoa học chân chính, một lương y giàu kinh nghiệm,
• Ông đã từng tự chữa bệnh ung thư cho mình
• Cứu chữa cho rất nhiều trường hợp bệnh viện trả về, giúp bệnh nhân tìm lại sự cân bằng sức khỏe.
• Đã xuất bản rất nhiều cuốn sách viết về tôn giáo, vũ trụ, năng lượng sinh học, các vấn đề về tinh thần
• Soạn 4 giáo trình và chuyên đề giảng dạy tại trường ĐHQG Hà Nội
• Liên tục là lao động tiên tiến
• Huy chương vàng thành tích nghiên cứu khoa học phục vụ sản xuất
• Tiến sĩ, lương y quốc gia Ngô Đức Vượng là cố vấn chuyên môn thông tin truyền tải trên website Cẩm Nang Ung Thư