Thuốc điều trị ung thư tiền liệt tuyến

Ung thư tiền liệt tuyến là bệnh ung thư nguy hiểm thường gặp ở nam giới độ tuổi trung niên. Hiện nay có hai phương pháp chữa trị ung thư tiền liệt tuyến chính là dùng thuốc và không dùng thuốc. Vậy đâu là các loại thuốc điều trị ung thư tiền liệt tuyến phổ biến?

Ung thư tiền liệt tuyến là gì?

Ung thư tiền liệt tuyến (tuyến tiền liệt) xảy ra khi các tế bào trong tuyến tiền liệt phát triển quá mức và hình thành nên khối u ác tính. Đây là bệnh ung thư phổ biến thường gặp ở nam giới, đặc biệt với đối tượng 50 trở lên.

Ung thư tuyến tiền liệt khi được phát hiện sớm khi các tế bào ung thư vẫn giới hạn trong tuyến tiền liệt có cơ hội điều trị thành công cao hơn các giai đoạn sau. Các dấu hiệu ung thư tiền liệt tuyến có thể kể đến như:

• Đi tiểu khó.
• Giảm lực trong dòng nước tiểu.
• Có máu trong nước tiểu.
• Máu trong tinh dịch.
• Đau xương.
• Giảm cân bất thường.
• Rối loạn cương dương.

Các phương pháp điều trị ung thư tiền liệt tuyến

Phương pháp điều trị không dùng thuốc

Đây được gọi là phương pháp điều trị tại chỗ chỗ giúp loại bỏ ung thư ra khỏi một vùng trên cơ thể (trong giới hạn tuyến tiền liệt). Với ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn sớm, các phương pháp điều trị tại chỗ có thể giúp loại bỏ hoàn toàn các tế bào ung thư. Điều trị tại chỗ gồm các phương pháp sau:

• Phẫu thuật: cắt bỏ tiền liệt tuyến và một số hạch bạch huyết xung quanh vùng xương chậu. Loại phẫu thuật (phẫu thuật mổ hở hoặc nội soi) phụ thuộc vào giai đoạn của bệnh, sức khỏe tổng thể của bệnh nhân và các yếu tố khác.
• Xạ trị: sử dụng các tia năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư. Liệu pháp này có thể thực hiện trước hoặc sau khi phẫu thuật để thu nhỏ kích thước khối u và loại bỏ hoàn toàn các tế bào ung thư còn sót lại.

Phương pháp điều trị dùng thuốc

Liệu pháp này được gọi là điều trị toàn thân, sử dụng thuốc để tiêu diệt các tế bào ung thư. Các liệu pháp toàn thân gồm một ống tiêm tĩnh mạch (IV) được đặt vào tĩnh mạch bằng kim tiêm hoặc trong viên thuốc hoặc viên nang qua đường uống.

Các loại liệu pháp toàn thân được sử dụng cho ung thư tiền liệt tuyến bao gồm:

• Liệu pháp hormone (nội tiết tố).
• Liệu pháp nhắm mục tiêu (điều trị đích).
• Hóa trị liệu.
• Liệu pháp miễn dịch.
• Thuốc phóng xạ.
• Thuốc điều chỉnh xương.

Các loại thuốc được sử dụng trong phương pháp điều trị toàn thân

Liệu pháp hormone

Liệu pháp hormone là phương pháp điều trị để ngăn cơ thể sản xuất hormone nam testosterone. Các tế bào ung thư tuyến tiền liệt dựa vào testosterone để phát triển. Việc cắt nguồn cung cấp testosterone có thể khiến các tế bào này chết đi hoặc phát triển chậm hơn.

Các loại thuốc được sử dụng trong liệu pháp hormone:

• Thuốc ngăn cơ thể sản xuất testosterone: hormone luteinizing (LHRH) hoặc gonadotropin (GnRH). Hai loại thuốc này giúp ngăn cản các tế bào của cơ thể nhận thông điệp sản xuất testosterone.
• Thuốc ngăn chặn testosterone tiếp cận tế bào ung thư được gọi là kháng nội tiết tố androgen, thường được dùng cùng với chất chủ vận LHRH. Bởi các chất chủ vận LHRH có thể hạ mức testosterone xuống mức rất thấp và làm suy giảm tuyến yên của hormone tạo ra testosterone.

Liệu pháp hormone thường được sử dụng để điều trị ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn cuối để thu nhỏ và làm chậm sự phát triển của khối u. Ngoài ra, liệu pháp này có thể được sử dụng trước khi xạ trị để ngăn cản các tế bào ung thư lan ra ngoài tuyến tiền liệt và làm tăng hiệu quả của xạ trị.

Điều trị ung thư tiền liệt tuyến bằng thuốc nhắm mục tiêu

Phương pháp điều trị bằng thuốc nhắm mục tiêu tập trung vào các bất thường cụ thể có trong tế bào ung thư. Từ đó ức chế sự phát triển và thúc đẩy chu trình chết của tế bào ung thư diễn ra nhanh hơn. Liệu pháp này thường được bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân K tiền liệt tuyến giai đoạn cuối, ung thư tái phát hoặc khi điều trị bằng phương pháp hormone không đạt hiệu quả.

Các loại thuốc được sử dụng:

• Olaparib (Lynparza) hay còn gọi là chất ức chế PARP: được sử dụng cho bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt di căn kháng thiến hoặc bệnh nhân có khiếm khuyết gen sửa chữa DNA.
• Rucaparib (Rubraca): là chất ức chế PARP được chỉ định điều trị ung thư tuyến tiền liệt di căn và bệnh nhân có đột biến BRCA1, BRCA2 di truyền hoặc trong khối u.

Hóa trị liệu

Hóa trị sử dụng thuốc để tiêu diệt các tế bào ung thư phát triển nhanh chóng. Hóa trị có thể được thực hiện qua tĩnh mạch ở cánh tay, ở dạng thuốc viên hoặc cả hai. Liệu pháp này thường được bác sĩ chỉ định để điều trị ung thư tuyến tiền liệt di căn sang các khu vực khác của cơ thể hoặc áp dụng cho bệnh nhân ung thư không đáp ứng điều trị với liệu pháp hormone.

Đối với hóa trị, các loại thuốc điều trị ung thư tiền liệt tuyến có thể kể đến như:

• Docetaxel (Taxotere).
• Cabazitaxel (Jevtana).
• Mitoxantrone (Novantrone).
• Estramustine (Emcyt).

Thuốc điều chỉnh xương

Nếu ung thư tuyến tiền liệt bắt đầu di căn đến các bộ phận khác của cơ thể, nó sẽ đi đến xương đầu tiên. Ung thư tiền liệt tuyến di căn xương có thể gây đau đớn, gãy xương, chèn ép tủy sống hoặc làm gia tăng nồng độ canxi trong máu gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

Các loại thuốc được sử dụng để điều trị K tiền liệt tuyến di căn xương:

• Bisphosphonates: là loại thuốc làm chậm các tế bào hủy xương hoạt động quá mức. Thuốc này giúp giảm đau, hạ lượng canxi cao do di căn, ngăn ngừa gãy xương và giúp xương chắc khỏe hơn đối với bệnh nhân đang điều trị bằng liệu pháp hormone.
• Axit zoledronic (Zometa) được tiêm vào tĩnh mạch trong khoảng 3-4 tuần/lần hoặc 1 năm 1 lần để điều trị ung thư tiền liệt tuyến di căn đến xương.
• Denosumab (Xgeva) được tiêm dưới da 4 lần/tuần, giúp xương chắc khỏe, hạn chế tình trạng gãy xương và ngăn ngừa các vấn đề về hàm lượng canxi thấp.
• Corticosteroid: làm giảm đau xương và giảm mức PSA (chất có trong tinh dịch, trong máu hoặc tuyến tiền liệt).

Thuốc phóng xạ

Thuốc phóng xạ là thuốc có chứa nguyên tố phóng xạ được đưa vào cơ thể qua đường tiêm và lắng đọng ở những vùng chứa khối u và chúng phát ra bức xạ tiêu diệt tế bào ung thư. Các loại thuốc này thường được dùng để điều trị ung thư tuyến tiền liệt di căn đến nhiều xương bởi chúng có thể tiếp cận tất cả các xương bị ảnh hưởng cùng một lúc.

Các loại thuốc phóng xạ có thể được sử dụng để điều trị ung thư tuyến tiền liệt gồm:

• Strontium-89 (Metastron).
• Samarium-153 (Quadramet).
• Radium-223 (Xofigo).

Thuốc điều trị ung thư tiền liệt tuyến chứa phóng xạ được tiêm vào tĩnh mạch mỗi tháng một lần và thường kéo dài trong 6 tháng. Tuy nhiên, phương pháp này không được áp dụng cho bệnh nhân K tuyến tiền liệt di căn gan, phổi hoặc hạch bạch huyết có đường kính lớn hơn 3cm.

Liệu pháp miễn dịch

Liệu pháp miễn dịch, còn được gọi là liệu pháp sinh học, sử dụng thuốc để kích thích hệ thống miễn dịch của bệnh nhân nhận ra và tiêu diệt các tế bào ung thư. Phương pháp này được sử dụng để điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn cuối khi bệnh nhân không đáp ứng với liệu pháp hormone.

Liệu pháp miễn dịch ung thư tuyến tiền liệt gồm các loại thuốc sau:

• Vắc xin Sipuleucel-T (Provenge) là một loại thuốc chủng ngừa ung thư, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và tấn công các tế bào ung thư tuyến tiền liệt. Loại vắc xin này được sản xuất riêng cho từng bệnh nhân bằng cách sử dụng tế bào miễn dịch của chính họ, nghiên cứu và tái tạo lại trong phòng thí nghiệm để chống lại ung thư tuyến tiền liệt. Sau đó, các tế bào mới này sẽ được tiêm trở lại cơ thể người bệnh qua tĩnh mạch.
• Thuốc ức chế PD-1: Pembrolizumab (Keytruda) được tiêm vào tĩnh mạch khoảng 2 đến 3 tuần/lần. Bằng cách ngăn chặn PD-1, loại thuốc này tăng cường phản ứng miễn dịch chống lại các tế bào ung thư tuyến tiền liệt và ngăn không cho chúng tấn công các tế bào bình thường khác.

Thuốc giảm đau

Thuốc giảm đau cho bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt được sử dụng khi bệnh vào giai đoạn cuối khi các cơn đau trở nên nghiêm trọng. Khi được kê đơn và dùng theo đúng lịch trình, đúng cách, thuốc sẽ phát huy công dụng giảm đau rất hiệu quả.

Các loại thuốc giảm đau thường được dùng cho bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến:

• Aspirin, Ibuprofen (Advil, Motrin IB), Acetaminophen (Tylenol).
• Codein (thuốc opioid yếu).
• Morphin (viên uống, thuốc tiêm), methadone (viên uống), fentanyl (miếng dán da, thuốc tiêm), oxycodone (viên uống).

Các loại thuốc điều trị ung thư tiền liệt tuyến thường có tác dụng tiềm ẩn hoặc tương tác với các thuốc khác. Do đó, bệnh nhân cần thông báo với bác sĩ nếu đang dùng bất kỳ loại thuốc hoặc chất bổ sung theo toa hoặc không kê đơn nào khác để tránh các tác dụng phụ không mong muốn và ảnh hưởng đến quá trình điều trị.