U xơ tử cung là bệnh thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Tùy theo kích thước của khối u cũng như vị trí mà bệnh có những dấu hiệu khác nhau. Vậy, làm sao để biết những dấu hiệu của u xơ tử cung cũng như cách điều trị hiệu quả như thế nào? Mời bạn đọc theo dõi bài viết dưới đây.
Nội dung trong bài viết
U xơ tử cung là gì?
U xơ tử cung là u nhỏ phát triển trong thành tử cung của phụ nữ. Khối u thường là lành tính nhưng cũng có thể gây đau và những triệu chứng khó chịu cho người mắc.
U xơ tử cung thường gặp nhất ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản; phụ nữ trước và trong giai đoạn mãn kinh.
U xơ rất đa dạng về kích thước, hình dạng và vị trí; từ bên trong lòng tử cung, thành tử cung hay trên bề mặt tử cung. U xơ tử cung có thể dính vào tử cung theo cấu trúc dạng cuống hoặc gốc.
Phân loại u xơ tử cung
U xơ hình thành khi một tế bào cơ trơn phân chia nhiều lần và phát triển thành một khối chắc, đàn hồi, tách khỏi phần còn lại của thành tử cung. Chúng có thể phát triển thành một khối hoặc nhiều khối với kích thước dao động từ 1mm đến 20mm. Và được chia thành bốn loại u xơ như sau:
-U xơ dưới thanh mạc: U từ lớp ngoài cùng tử cung và phát triển hướng ra ngoài tử cung.
-U xơ dưới niêm mạc: Loại u này phát triển trong nội mạc tử cung và có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt, nên có thể dẫn đến vô sinh và sẩy thai.
-U xơ trong cơ: Là loại thường gặp nhất, phát triển từ trong thành tử cung, khiến tử cung to lên.
-U xơ tử cung có cuống: U xơ này tách ra khỏi tử cung nhưng vẫn còn dính bởi một cuống nhỏ.
Nếu khối u nhỏ, có thể sẽ không gây ra triệu chứng gì. Tuy nhiên, đối với khối u lớn, bạn sẽ mất máu và chảy máu nhiều hơn trong kỳ kinh nguyệt. Đặc biệt, khối u lớn sẽ gây áp lực lên bàng quang và làm cho bụng người bệnh to ra như đang có thai.
Nguyên nhân gây u xơ tử cung là gì?
Các chuyên gia vẫn chưa tìm ra nguyên nhân u xơ tử cung. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến sự hình thành của chúng, bao gồm:
Nội tiết tố
Estrogen và progesterone là các hormone được sản xuất bởi buồng trứng. Chúng làm cho niêm mạc tử cung tái tạo trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt và có thể kích thích sự phát triển của u xơ tử cung.
Gen di truyền
Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy sự khác biệt di truyền giữa u xơ và các tế bào bình thường trong tử cung. Bên cạnh yếu tố tuổi tác, chủng tộc thì có một vài yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ phát triển u xơ tử cung – chẳng hạn như tiểu sử gia đình. Bạn sẽ có nhiều khả năng bị u xơ nếu mẹ hoặc chị gái bạn đã từng mắc bệnh.
Thai kỳ
Mang thai làm tăng sản xuất estrogen và progesterone trong cơ thể. Làm tăng sinh nguy cơ gây u xơ tử cung.
Bên cạnh đó, nhiều yếu tố khác cũng góp phần tăng nguy cơ u xơ tử cung, như:
-Có kinh sớm
-Sử dụng các loại thuốc tránh thai
-Thiếu vitamin D
-Ăn quá nhiều thịt đỏ nhưng lại thiếu rau xanh, trái cây và các chế phẩm từ sữa
-Lạm dụng rượu bia
Dấu hiệu và triệu chứng của u xơ tử cung là gì?
Triệu chứng của u xơ tử cung sẽ phụ thuộc vào số lượng khối u bạn có, cũng như vị trí và kích thước của khối u. Ví dụ, u xơ tử cung dưới niêm mạc có thể gây chảy máu nhiều trong chu kỳ kinh nguyệt và khó thụ thai.
Tuy nhiên, nếu khối u rất nhỏ hoặc bạn đang trong thời kỳ mãn kinh thì có thể bạn sẽ không có bất kỳ triệu chứng nào. Các khối u còn có thể co lại khi bạn đang trong giai đoạn trong và sau thời kỳ mãn kinh, bởi trong giai đoạn này nồng độ estrogen và progesterone sụt giảm.
Các triệu chứng thường gặp của u xơ tử cung bao gồm:
-Rong kinh (kỳ kinh kéo dài) và cường kinh (ra máu nhiều)
-Đau hay cảm giác tức ở vùng chậu
-Đau khi giao hợp
-Đi tiểu thường xuyên, tiểu không hết do áp lực của u xơ tử cung lên bàng quang
-Táo bón hay đầy hơi
-Bụng to
-Đau lưng hoặc đau chân
-Một số trường hợp hiếm gặp: U xơ tử cung gây đau bụng đột ngột do hoại tử mạch máu nuôi khối u.
U xơ tử cung được chấn đoán như thế nào?
Chẩn đoán triệu chứng
U xơ tử cung kích thước nhỏ có thể không gây triệu chứng gì đặc biệt. Ở giai đoạn này, người bệnh thường không phát hiện ra hoặc có thể tình cờ phát hiện bệnh qua các đợt khám sức khỏe định kỳ. Đến khi khối u lớn mới gây ra các triệu chứng rõ rệt hơn:
-Ảnh hưởng chu kỳ kinh nguyệt: Kinh nguyệt ra nhiều hơn, rong huyết, rong kinh…
-Tăng áp lực lên bàng quang: như bí tiểu, nặng bụng, đái rắt, táo bón…
-Làm bụng người bệnh phình to ra
Khám bệnh
-Người bệnh có thể bình thường hoặc sắc mặt nhợt nhạt, thiếu máu
-Tử cung to và chắc, mật độ không đều, di động theo cổ tử cung
-Khối u xơ tử cung thoái hóa, hoại tử khiến người bệnh có các triệu chứng phúc mạc.
Cận lâm sàng
-Siêu âm tử cung: Giúp xác định chính xác số lượng, kích thước và vị trí của khối u
-Trường hợp cần chuẩn đoán phân biệt có thể sử dụng CT hoặc MRI
-UIV đánh giá chèn ép niệu quản, thận.
Chấn đoán phân biệt
-Khối u hạ vị: Có thai, polyp tử cung, lạc nội mạc ở tử cung…
-Đau vùng chậu: Do lạc nội mạc buồng trứng, có thai ngoài tử cung, lạc nội mạc ở vị trí cơ tử cung, viêm phần phụ…
-Xuất huyết tử cung bất thường do bệnh lý tăng sinh nội mạc tử cung, không rụng trứng…
U xơ tử cung khi mang thai có nguy hiểm không?
U xơ tử cung khi mang thai là tình trạng xảy ra ở rất nhiều phụ nữ, bệnh gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của thai nhi và mẹ bầu. Khối u được hình thành từ các mô và sợi cơ ở tử cunng, bản chết là do sự phát triển theo ảnh hưởng của estrogen và khá lành tính.
U xơ tử cung và thai nghén có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có nguy cơ gây tử vong.
Ảnh hưởng của thai kỳ lên u xơ tử cung
Trong thai kỳ, nội tiết tố estrogen sẽ tăng cao. Điều này gây ra tác động đối với u xơ tử cung, làm thay đổi kích thước và mật độ của khối u xơ:
-Trong trường hợp u xơ nằm ở vị trí thấp, nó có thể trở lên mềm hơn. Do đó, sẽ ít cản trở đường ra của em bé trong quá trình mẹ chuyển dạ, bởi u xơ dễ bị ép dẹp lại.
-Kích thước khối u thường to ra do sự tăng sinh của sợi cơ, kể cả những tế bào mô cơ ở thành tử cung. Điều này giúp lý giải vì sao chỉ có thể phát hiện u xơ tử cung trong khi mang mang thai. Đến thời kỳ hậu sản, khối u sẽ teo trở về kích thước lúc đầu.
-Khi mắc u xơ tử cung trong thai kỳ, dưới phúc mạc có cuống có thể bị đẩy lên cao đến ổ bụng hoặc chui vào túi cùng Douglas, dễ bị xoắn hay kẹt lại tại đây.
Nhiều nguy cơ xảy ra khi đang mang thai và u xơ tử cung to
Trong thời kỳ mang thai
-Sảy thai sớm: Ban đầu khối nhân xơ chưa chiếm toàn bộ buồng tử cung phôi thai vẫn đang trong giai đoạn làm tổ, còn nhỏ. Nhưng khi thai nhi lớn lên, tử cung bị kích thích do u xơ tử cung và thai nghén, xuất hiện những cơn co, đẫn đến thai dễ bị tống ra ngoài. Hiện tượng sảy thai sớm thường xảy ra trong 3 tháng đầu thai kỳ.
-Sảy thai muộn: Tuy khối nhân xơ chỉ chiếm một phần trong buồng tử cung, nhưng khi thai nhi to đến mức nào đó sẽ gây kích thích và bị đẩy ra ngoài. Hiện tượng sảy thai muộn thường xảy ra trong 3 tháng giữa thai kỳ.
-Sinh non: Hiện tượng sinh non thường xảy ra khi thai nhi từ 7 tháng tuổi trở lên. Lúc này, thai nhi đã phát triển quá to, làm cho tử cung căng và gây kích thích dẫn đến sinh non. Cũng có khi khối u xơ tử cung to khi đang mang thai làm chèn ép vào tử cung người mẹ, gây sảy thai hoặc sinh non.
-Xoắn cuống nhân xơ: Hiện tượng này thường gặp trong trường hợp u xơ dưới phúc mạc. Triệu chứng xoắn cuống nhân xơ gần giống như xoắn cuống của u nang buồng trứng và rất dễ bị chuẩn đoán nhầm. Hậu quả là làm kích thích tử cung co bóp. Nhiều trường hợp phải mổ cấp cứu cho thai phụ vì dễ gây sảy thai hoặc sinh non.
Trong thời kỳ chuyển dạ
-Rối loạn cơn co khi chuyển dạ: Tình trạng này do nhân xơ phát triển to, làm ngăn cản sự dẫn truyền của cơn co, làm cho cơn co có chiều hướng đảo ngược trở lại. Hậu quả là gây chuyển dạ kéo dài, dễ dẫn đến suy thai.
-Khối u tiền đạo: Xuất hiện những khối u nhỏ nằm ở đoạn eo của tử cung hoặc khối nhân xơ có cuống dài, đã phát triển to, rơi xuống eo tử cung tạo thành khối u tiền đạo. Chúng ngăn cản sự tiến triển bình thường của ngôi thai, dẫn đến sinh khó.
-Cản trở bong rau do rối loạn cơn co: U xơ tử cung và thai nghén làm cho rau bong không hoàn toàn, gây sót sau.
-Rối loạn cơn co, tử cung co hồi không tốt, gây xuất huyết trong thời kỳ bong rau.
-Hoại tử nhiễm khuẩn: Thường xảy ra trong thời kỳ hậu sản đối với loại nhân xơ dưới niêm mạc.
Trong thời kỳ hậu sản, thường u xơ tử cung sẽ bé lại, nguy cơ xảy ra biến chứng không cao. Tuy nhiên, vẫn cần theo dõi đặc biệt vì có nguy cơ gặp biến chứng nhiễm khuẩn, nhất là với loại u xơ dưới niêm mạc.
Phương pháp điều trị u xơ tử cung
Điều trị tại nhà bằng phương pháp tự nhiên
Một số biện pháp điều trị tại nhà bằng các phương pháp tự nhiên có thể đem lại tác dụng tích cực với u xơ tử cung ở giai đoạn nhẹ như châm cứu, tập yoga, xoa bóp, chườm nóng, các bài thuốc từ thảo dược.
Người bệnh cũng cần hạn chế stress và giảm cân nếu bị thừa cân hay béo phì.
Xem thêm: mổ u xơ tử cung có nguy hiểm không? và được các chuyên gia sức khoẻ tư vấn, chi tiết tại đây
Điều trị bằng thuốc
Các bác sĩ có thể kê đơn cho bệnh nhân dùng thuốc nhằm điều chỉnh nồng độ hormone trong cơ thể, làm giảm tình trạng của u xơ tử cung. Hormone giải phóng gonadotropin như leuprolide sẽ giúp nồng độ estrogen và progesterone giảm xuống, khiến u xơ và tình trạng băng huyết giảm.
Bên cạnh đó, bác sĩ có thể dùng thuốc hoặc phương pháp khác nhằm kiểm soát tình trạng chảy máu kinh quá nhiều và dữ dội do u xơ tử cung như:
-Dùng thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen.
-Đặt dụng cụ tránh thai vào tử cung để giải phóng hormone progestin.
-Dùng thuốc tránh thai.
Lắng nghe các câu chuyện người bệnh từng vượt qua U Xơ Tử Cung
Điều trị bằng phẫu thuật
Nếu khối u xơ quá lớn hoặc có đồng thời nhiều khối u đang tăng trưởng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt bỏ u xơ. Có 2 hình thức phẫu thuật:
-Phẫu thuật mở: Bác sĩ rạch một đường trên bụng để tiếp cận khối u xơ và loại bỏ chúng.
-Phẫu thuật nội soi: Dụng cụ phẫu thuật được đưa qua vết mổ nhỏ trên bụng và tiến hành loại bỏ u xơ.
Sau phẫu thuật, u xơ tử cung có thể tiếp tục phát triển trở lại. Do đó, nếu tình trạng bệnh xấu đi hoặc không còn phương pháp điều gì nào phù hợp, bác sĩ có thể chỉ định cắt bỏ tử cung. Khi đó, người bệnh sẽ không còn khả năng mang thai và có con.
Thủ thuật loại bỏ u xơ ít xâm lấn
Một số thủ thuật loại bỏ u xơ ít xâm lấn được sử dụng bao gồm:
-Sóng siêu âm hội tụ: Đây là thủ thuật mới và không gây xâm lấn bằng cách sử dụng sóng siêu âm tần số cao để loại bỏ hay phá hủy khối u xơ mà vẫn bảo tồn được tử cung.
-Phá hủy u xơ: Bác sĩ sẽ dùng dòng điện hoặc laser để phá hủy u xơ và làm co các mạch máu cung cấp cho khối u, thông qua việc nội soi.
-Cắt bỏ nội mạc tử cung: Bác sĩ phẫu thuật đưa dụng cụ vào buồng trứng và sử dụng nhiệt, năng lượng vi sóng hoặc dòng điện để phá hủy niêm mạc tử cung. Phương pháp cắt bỏ nội mạc tử cung giúp ngăn chặn tình trạng băng huyết hiệu quả.
-Thuyên tắc động mạch tử cung
Thủ thuật này sẽ cắt đứt nguồn máu cung cấp cho khối u xơ, khiến chúng teo đi và từ đó làm giảm triệu chứng của bệnh. Phương pháp này không gây vết mổ nên thời gian hồi phục rất nhanh.
Người bị u xơ tử cung nên ăn gì?
Bên cạnh các phương pháp điều trị ở trên, người bị u xơ tử cung cũng nên lưu ý chế độ ăn uống và sinh hoạt. Sau đây là top thực phẩm người bị u xơ tử cung nên sử dụng trong bữa ăn hàng ngày.
Rau xanh và trái cây
Rau xanh và trái cây là nhóm thực phẩm đứng đầu danh sách nhóm thực phẩm tốt cho người bệnh u xơ tử cung. Theo nguyên cứu của tạp chí Asia Pacific of clinical Nutrition, rau xanh và trái cây giúp ngăn ngừa u xơ phát triển nhờ vào vai trò của chất xơ và chất chống viêm. Thành phần giàu chất xơ giúp giảm cân và cân bằng lượng hormone cũng giúp giữ mức đường huyết ổn định. Chính những vai trò này có thể giúp ngăn ngừa và làm chậm sự tăng trưởng của u xơ tử cung.
Bên cạnh đó, rau xanh và hoa quả tươi có hàm lượng chất dinh dưỡng cao, dồi dào vitamin và khoáng chất, giàu oxy tự nhiên, giúp tăng cường sức khỏe cũng như giảm lượng hormone estrogen.
Ngoài ra, rau xanh và trái cây còn là nhóm thực phẩm có hàm lượng calo thấp, giúp chị em kiểm soát được cân nặng. Một số loại rau xanh tốt cho chị em bị u xơ tử cung như: bông cải xanh, cải xoăn, cải thìa, binna, atiso, bí ngô, ớt chuông, củ cải, cà chua…
Bên cạnh đó, người bị u xơ tử cung cũng nên ăn một số trái cây màu cam, chứa nhiều vitamin A như chanh, cam, bưởi, ổi…Bởi vitamin A có tác dụng rất tốt đến các mô bị bệnh, giúp thúc đẩy sự phát triển của các mô lành, sửa chữa mô thích hợp, thu nhỏ các mô bị bệnh.
Ăn các loại thịt trắng
Người mắc u xơ tử cung được khuyên nên ăn các loại thịt trắng như thịt gà, thịt gia cầm…để thay thế cho các loại thịt đỏ trong bữa ăn hàng ngày. Bởi vì thịt đỏ có thể làm tăng mức estrogen và kích thích khối u xơ tăng sinh, gây đau bụng, chảy máu tử cung và khiến tình trạng u xơ nghiêm trọng hơn.
Thịt trắng được khuyến khích sử dụng trong bữa ăn hàng ngày, tuy nhiên nên hạn chế các món với muối mặn.
Cá
Ăn cá trong bữa ăn hàng ngày giúp làm giảm nồng độ estrogen vào cơ thể. Ngoài ra, trong cá còn chứa nhiều acid béo có tác dụng làm giảm các kích thích lên khối u xơ – nhất là phản ứng viêm. Các loại cá bạn có thể lựa chọn là cá thu, cá ngừ, cá hồi…
Ngũ cốc
Ngũ cốc chưa qua chế biến có hàm lượng đường huyết thấp, giàu chất oxy hóa và protein, giúp đẩy lùi bệnh u xơ tử cung. Đặc biệt, bạn cũng nên sử dụng ngũ cốc nguyên hạt bởi nó giàu chất xơ, khi sử dụng hợp lý sẽ giúp đào thải độc tốt và lượng estrogen dưa thừa trong cơ thể. Giúp cân bằng lượng hormone, đẩy lùi bệnh u xơ tử cung & u nang buồng trứng .
Trà xanh
Một số nghiên cứu cho rằng trà xanh có chứa epigallocatechin gallate làm chậm sự tăng trưởng của u xơ tử cung nhờ vào tác dụng kháng viêm mạnh và hạ thấp nồng độ estrogen. Đặc biệt, trong trà xanh có hàm lượng chất chống oxy hóa cao, rất tốt cho người bị u xơ tử cung. Trà xanh nên được uống vào buổi sáng để tinh thần tỉnh táo hơn, không nên sử dụng vào buổi tối gây tình trạng mất ngủ.
Tóm lại, để phát hiện và điều trị bệnh u xơ tử cung, người bệnh cần đi khám nếu có dấu hiệu nghi ngờ bệnh. Từ đó tìm hiểu và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Bạn có thể liên hệ với Hotline: 0899181998 để được tư vấn điều trị U xơ tử cung kịp thời từ các chuyên gia của chúng tôi !
