Ung thư đại tràng có di truyền không? Thắc mắc này được xuất phát từ những quan niệm về các bệnh lý di truyền mà chúng ta vẫn thường nghe được ở đâu đó. Vậy thực hư ra sao?
Nội dung trong bài viết
Ung thư đại tràng có di truyền không? Thực trạng tại Việt Nam
Được xếp vào hàng thứ 4 trong top 10 bệnh ung thư phổ biến ở nam giới, mỗi năm có khoảng 8.000 ca mắc mới ung thư đại tràng. Năm 2020, theo dự báo con số này có thể lên tới 13.000 ca.
Ở nữ giới, ung thư đại tràng cũng khá phổ biến với >6.000 ca/năm, dự báo lên tới >11.000 ca năm 2020.
Sở dĩ số ca mắc bệnh ung thư đại tràng ngày càng gia tăng bởi:
– Lối sống không lành mạnh: Ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ, nhiều đường, ăn đêm nhiều,… thức khuya, ít vận động,… của con người trong xã hội hóa ngày nay.
– Ý Thức về phòng chống và tầm soát bệnh cũng được chú trọng. Thăm khám sức khỏe định kỳ được nhiều người thực hiện nghiêm túc nên việc phát hiện thêm nhiều ca bệnh hơn trước cũng là điều đáng kể.
– Kỹ thuật y khoa ngày càng tiến bộ, máy móc trang thiết bị cũng như trình độ của y bác sĩ cũng được nâng cao nên việc phát hiện bệnh sớm và chính xác được nâng cao.
Do đó, số ca mắc bệnh ngày càng tăng cũng không hẳn là dấu hiệu đáng lo ngại mà nó cũng phản ánh một phần dân trí cao và ý thức bảo vệ sức khỏe của người dân ngày càng cao.
Giải đáp thắc mắc ung thư đại tràng có di truyền không?
Theo các chuyên gia thì ung thư đại tràng là một trong số ít bệnh ung thư có tính di truyền. Tuy chưa thực sự tìm được nguyên nhân ung thư đại tràng nhưng có những yếu tố làm tăng nguy cơ bệnh đã được “chỉ mặt” trong đó phải kể đến hội chứng di truyền. Hai hội chứng di truyền của ung thư đại tràng thường là Lync và đa polyp.
Theo thống kê từ các bệnh viện K thì có khoảng 5% người bệnh ung thư đại tràng có yếu tố di truyền về gen, với hai hội chứng chính thường gặp là Lync và đa polyp.
– Hội chứng Lync: Ung thư đại tràng di truyền không phải đa polyp. Đây là nguyên nhân chiếm khoảng 2-4% số ca mắc ung thư đại tràng do sự khiếm khuyết của gen MNH1 hoặc MSH2.
– Hội chứng đa polyp: Nguyên nhân này chiếm khoảng 1% số ca mắc phải có yếu tố di truyền. Hội chứng này do sự đột biến của gen APC và có sự di truyền từ bố mẹ sang con cái. Đặc trưng của tổn thương do đa polyp gây ra đó chính là lòng đại trực tràng dày đặc polyp với những kích thước lớn nhỏ khác nhau.
Một người trong gia đình mắc hội chứng đa nhân thì nguy cơ những người còn lại mắc phải là rất cao. Do đó, khi được xác định nguyên nhân do đa polyp thì người nhà cần được tầm soát ung thư đại tràng để sớm phát hiện bệnh (nếu có).
Người có đa polyp thường mang tính chất gia đình, nếu không điều trị kịp thời theo thời gian đến 40 tuổi thì hầu hết sẽ tiến triển thành ung thư. Ngoài đại trực tràng còn có thể lan lên dạ dày, ruột non, gan, tụy,…
Polyp đại tràng được coi là yếu tố tiền ung thư. Do đó khi phát hiện đại tràng hay dạ dày có polyp, cần làm sinh thiết để tìm tế bào ung thư. Trường hợp polyp đã có tế bào ung thư cần có phương pháp điều trị kịp thời.
Ung thư đại tràng có di truyền không? Dấu hiệu nhận biết bệnh là gì?
Tuy là bệnh tiến triển âm thầm và kéo dài nhưng bạn có thể nhận biết ung thư đại tràng qua những dấu hiệu sau:
Rối loạn tiêu hóa kéo dài
Bệnh ung thư đại tràng có biểu hiện liên quan đến mọi bộ phận của đường tiêu hóa. Một số dấu hiệu như hơi thở hôi, hay ợ hơi, ợ chua, bụng ậm ạch, đau tức trước hoặc sau khi ăn. Bụng đau râm ran hoặc đau quặn tùy thuộc vào tình trạng bệnh của mỗi người.
Những biểu hiện này cũng có thể là biểu hiện của bệnh tiêu hóa khác. Vì vậy, cần được thăm khám loại trừ những bệnh lý tiêu hóa khác với ung thư đại tràng.
Chán ăn, đầy trướng bụng
Ăn không ngon miệng, khó tiêu, đầy trướng bụng,.. kéo dài sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, sụt cân nghiêm trọng. Đây cũng là một biểu hiện điển hình mà người mắc ung thư đại tràng thường gặp phải.
Đại tiện nhiều lần
Bên cạnh triệu chứng rối loạn tiêu hóa nói trên thì thay đổi thói quen đại tiện, đại tiện nhiều lần trong ngày nhưng uống kháng sinh không có tác dụng. Người bệnh luôn có triệu chứng đau quặn, mót rặn, đại tiện sót phân,… Táo, lỏng thất thường cũng là dấu hiệu mà người bệnh ung thư đại tràng giai đoạn cuối có thể gặp phải.
Giảm cân bất thường
Giảm sút cân nặng bất thường khi bạn không thực hiện chế độ ăn kiêng hay sử dụng các biện pháp tập luyện kèm theo đó là da xỉn màu, người mệt mỏi cần gặp bác sĩ để tìm nguyên nhân bởi đây cũng là một dấu hiệu không thể chủ quan của ung thư đại tràng.
Thay đổi hình dạng phân, phân có máu
Bên cạnh rối loạn đại tiện thì hình dạng phân nát, dẹt và mỏng cũng là biểu hiện của việc đại tràng có khối u phát triển, chèn ép khiến cho phân bị biến dạng màu. Kèm theo đó là tình trạng phân lẫn máu. Máu trong phân ở những giai đoạn đầu rất khó phát hiện chỉ đi xét nghiệm phân mới có thể tìm thấy máu trong phân. Khi phân có màu đen (máu chảy nhiều hơn trong đại tràng gây biến đổi màu phân) thì bệnh đã ở giai đoạn muộn.
Suy nhược cơ thể
Triệu chứng này có liên quan đến tình trạng mất máu do chảy máu đại tràng. Cơ thể mất máu gây nên tình trạng mệt mỏi, suy nhược. Người bệnh cảm thấy k có chút sức lực ngay cả khi nghỉ ngơi.
Những thông tin ở trên đã giúp bạn có thể hiểu được ung thư đại tràng có di truyền không và những dấu hiệu nhận biết bệnh sớm. Điều trị sớm ở những giai đoạn đầu sẽ có cơ hội sống cao hơn những giai đoạn muộn.
Tuy là bệnh có gen di truyền những tỷ lệ này khá thấp, chủ yếu phát sinh từ chế độ ăn uống, sinh hoạt. Do đó, cần tạo cho mình một chế độ sinh hoạt khoa học để phòng tránh ung thư đại tràng nói riêng và các bệnh ung thư khác nói chung.
TS, Đại Tá, TTƯT Vũ Thị Khánh Vân – Nguyên Trưởng Khoa A9 – Viện Y Học cổ truyền Quân Đội
Tiến sỹ Vũ Thị Khánh Vân là một chuyên gia hàng đầu Việt Nam về lĩnh vực y tế, sức khỏe, tâm lý. Bà đã có nhiều công trình nghiên cứu và được đảng, nhà nước tặng nhiều huân huy chương cao quý.
Giới thiệu
Học vị: Tiến sĩ Nội khoa tiêu hóa Chức vụ: Nguyên Trưởng khoa A9 – Viện Y học cổ truyền quân đội
Hoạt động y khoa: Ủy viên ban chấp hành hội gan mật Việt Nam
Nơi công tác: Khoa châm cứu dưỡng sinh – Bệnh viện Y học cổ truyền Quân đội
Công trình nghiên cứu khoa học
– Đề tài nghiên cứu thuốc y học cổ truyền, tham gia hỗ trợ điều trị bệnh gan, mật, gút, đề tài cấp bộ quốc phòng.
– Nhiều đề tài điều trị bệnh liệt dây thần kinh VII ngoại biên do lạnh, Xương khớp
Giải thưởng và ghi nhận
– Huy chương vì sự nghiệp khoa học công nghệ
– Huy chương vì sự nghiệp giáo dục
– Kỉ niệm chương về sự nghiệp Y học cổ truyền
– Thầy thuốc ưu tú
– Huân chương chiến công hạng nhất
