Ung thư trực tràng là bệnh ung thư về đường tiêu hóa, thường gặp ở độ tuổi trên 50. Bệnh có tiên lượng sống tốt nếu được phát hiện và điều trị tích cực ngay ở giai đoạn sớm. Vậy ung thư trực tràng là gì? Làm thế nào để có thể phòng ngừa bệnh hiệu quả?
Nội dung trong bài viết
Trực tràng là gì?
Trực tràng là phần cuối cùng của ruột kết, nối ruột già với hậu môn và có chức năng lưu trữ phân đã được hình thành để chuẩn bị đào thải ra khỏi cơ thể. Thành trực tràng gồm 3 lớp chính như sau:
- Lớp niêm mạc: là lớp lót bề mặt bên trong trực tràng, cấu tạo từ các tuyến tiết ra chất nhờn để giúp phân ra ngoài.
- Cơ đệm: lớp giữa của thành trực tràng, cấu tạo từ các cơ giúp giữ hình dạng trực tràng và thực hiện chức năng co bóp phối hợp để đưa phân ra ngoài.
- Mesorectum (mạc treo trực tràng): là các mô mỡ bao xung quanh trực tràng.
Ngoài ra, trực tràng còn có các hạch bạch huyết xung quanh (hạch vùng) có công dụng hỗ trợ giám sát các virus, vi khuẩn có hại trong trực tràng. Vậy bệnh ung thư trực tràng là gì?
Ung thư trực tràng là gì?
Ung thư trực tràng là một trong những bệnh ác tính thường gặp về đường tiêu hóa. Theo ghi nhận của Globocan (Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (IACR) thuộc Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO)), năm 2020, Việt Nam có gần 16.000 ca mắc ung thư đại – trực tràng mới và trong đó có hơn 1.800 trường hợp tử vong. Nam giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn phụ nữ do thói quen ăn uống và sinh hoạt thiếu lành mạnh hơn.
Quá trình hình thành ung thư trực tràng là gì? Ung thư trực tràng thường bắt đầu trong các tế bào, các khối xây dựng tạo nên các mô và hình thành nên trực tràng. Thông thường, các tế bào này sẽ phát triển và phân chia để hình thành nên các tế bào mới khi cơ thể cần đến. Khi các tế bào này già đi và chết theo chu trình tự nhiên, các tế bào mới hình thành sẽ thay thế chúng. Đối với bệnh nhân ung thư trực tràng, các tế bào cũ này không chết đi mà tiếp tục sống sau khi các tế bào khỏe mạnh sẽ chết. Chúng tích tụ lại và tạo thành một khối u, theo thời gian, chúng có thể phát triển, xâm lấn và phá hủy các mô khỏe mạnh gần trực tràng hoặc các cơ quan khác trên cơ thể. Bệnh có thể phát triển khi các khối u được gọi là polyp ở thành trong trực tràng phát triển thành ung thư.
Ung thư trực tràng thường được chẩn đoán nhiều nhất ở người trên 50 tuổi nhưng hiện nay bệnh đang có xu hướng trẻ hóa do lối sống của người trẻ ngày nay thiếu lành mạnh, thường xuyên thức khuya, căng thẳng, stress kéo dài và ăn uống không đảm bảo,…
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ ung thư trực tràng ?
Theo các bác sĩ, hiện nay vẫn chưa xác định rõ nguyên nhân cụ thể gây bệnh ung thư trực tràng. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh ung thư ác tính này ở một người sẽ tăng lên dựa trên các yếu tố nguy cơ sau:
- Có đột biến gen di truyền: hội chứng Lynch (làm tăng nguy cơ mắc K trực tràng ở 1 người trước 50 tuổi) và hội chứng đa polyp tuyến gia đình (rối loạn hiếm gặp làm tăng nguy cơ mắc bệnh trước 40 tuổi ở một người).
- Tuổi tác: nguy cơ mắc bệnh ở người trên 50 tuổi cao hơn so với những người trẻ, càng lớn tuổi thì khả năng phát triển bệnh ung thư trực tràng hoặc các bệnh ung thư khác càng cao.
- Di truyền: nếu trong gia đình bạn có người mắc ung thư trực tràng hoặc một số hội chứng di truyền như ở trên thì bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn hẳn so với những người khác.
- Tiền sử bản thân đã từng xạ trị vùng bụng trước đây để điều trị bệnh ung thư khác.
- Mắc các bệnh viêm ruột, ung thư buồng trứng hoặc tiểu đường type 2 không được quản lý tốt.
- Từng bị bệnh polyp hoặc ung thư đại – trực tràng.
- Gặp tình trạng thừa cân nặng hoặc bị béo phì.
- Lười vận động hoặc không thường xuyên hoạt động thể chất.
- Hút thuốc lá, sử dụng rượu bia, chất kích thích, nước ngọt có ga, cafein trong thời gian dài.
- Chế độ ăn uống hàng ngày quá ít rau xanh và nhiều thịt đỏ, thịt nấu kỹ hoặc đồ ăn nhanh.
Cách phòng ngừa ung thư trực tràng ?
Đây là bệnh lý nguy hiểm về đường tiêu hóa có khả năng di căn và tử vong cao. Do đó, nhiều người thường đặt câu hỏi phương pháp ngăn ngừa hiệu quả bệnh ung thư trực tràng là gì? Theo các chuyên gia, nguy cơ mắc ung thư trực tràng ở một người có thể được giảm thiểu và ngăn ngừa bằng cách thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe (6 tháng/lần) và quản lý chế độ ăn uống, hoạt động thể chất của mình. Dưới đây là câu trả lời cho vấn đề về các biện pháp giúp phòng ngừa ung thư trực tràng là gì:
- Duy trì cân nặng hợp lý giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư trực tràng hoặc các bệnh lý nguy hiểm khác ở cả nam giới và nữ giới.
- Tăng cường hoạt động thể chất giúp giảm nguy cơ ung thư trực tràng và polyp. Bạn nên luyện tập thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp cải thiện lưu thông máu, cơ thể khỏe mạnh hơn, giúp cân bằng trọng lượng cơ thể và giảm nguy cơ mắc bệnh. Bên cạnh đó, bạn cũng nên hạn chế thời gian ngồi, nằm và tăng cường độ hoạt động thể chất.
- Xây dựng chế độ ăn uống nhiều rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, sử dụng chất béo lành mạnh và bổ sung protein nạc (thịt gà, gà tây,…) giúp cung cấp đầy đủ vitamin, chất xơ, chống oxy hóa cho cơ thể để đẩy lùi bệnh hiệu quả. Đồng thời, bạn nên hạn chế ăn quá nhiều các loại thịt đỏ, không ăn thực phẩm chế biến sẵn (xúc xích, thịt nguội,…) hoặc thực phẩm chiên rán, cay nóng làm tăng khả năng mắc ung thư trực tràng.
- Cách phòng ngừa hiệu quả ung thư trực tràng là gì? Không uống rượu bia bởi nguy cơ mắc ung thư trực tràng cao hơn nếu bạn tiêu thụ quá nhiều rượu bia trong thời gian dài.
- Không hút thuốc lá hoặc hạn chế tiếp xúc với khói thuốc làm giảm khả năng mắc ung thư trực tràng và các bệnh ung thư khác hiệu quả.
- Bổ sung Vitamin, canxi, magie, folate có thể làm giảm nguy cơ mắc K trực tràng, tăng cường miễn dịch và sức đề kháng cho cơ thể.
- Dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID): nhiều nghiên cứu cho thấy những người thường xuyên dùng aspirin hoặc các thuốc chống viêm không steroid khác (NSAID) như ibuprofen (Motrin, Advil) và naproxen (Aleve), có nguy cơ ung thư đại trực tràng và polyp thấp hơn. Tuy nhiên, chúng có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn nên các bác sĩ chỉ khuyên dùng các loại thuốc này cho những người thuộc nhóm nguy cơ mắc bệnh cao.
Trên đây là những thông tin về ung thư trực tràng là gì. Bệnh nếu được phát hiện và điều trị sớm sẽ có kết quả rất tốt. Do đó, bạn nên thường xuyên đi kiểm tra sức khỏe định kỳ để được chẩn đoán kịp thời và có kế hoạch chữa trị thích hợp.
- Tiến sĩ, Lương y quốc gia Ngô Đức Vượng
- Nguyên Giảng viên Đại học Đà Lạt, Đại học Quốc gia Hà Nội.
- Là một nhà khoa học chân chính, một lương y giàu kinh nghiệm,
- Ông đã từng tự chữa bệnh ung thư cho mình
- Cứu chữa cho rất nhiều trường hợp bệnh viện trả về, giúp bệnh nhân tìm lại sự cân bằng sức khỏe.
- Đã xuất bản rất nhiều cuốn sách viết về tôn giáo, vũ trụ, năng lượng sinh học, các vấn đề về tinh thần
- Soạn 4 giáo trình và chuyên đề giảng dạy tại trường ĐHQG Hà Nội
- Liên tục là lao động tiên tiến
- Huy chương vàng thành tích nghiên cứu khoa học phục vụ sản xuất
- Tiến sĩ, lương y quốc gia Ngô Đức Vượng là cố vấn chuyên môn thông tin truyền tải trên website Cẩm Nang Ung Thư
